GT: 2003, Monument voor omgekomen Canadese militairen, Edwin Merks

Stationsstraat nabij 15, Wilnis

Dit monument is opgericht na de berging, in 2002, van een bommenwerper die op 5 mei 1943 neerstortte in een weiland, twee kilometer van de plaats van het monument. Bij de berging van de Vickers Wellington werden de stoffelijke resten van twee Canadese bemanningsleden gevonden. Een derde bemanningslid lag al sinds 1943 begraven op de begraafplaats achter de kerk, waarvan de ingang naast het monument is. De drie mannen, Robert Moulton, Joseph Thibaudeau en Joseph White, rusten nu achter elkaar op het kerkhof.

Het monument is een kubus van zwarte natuursteen, waarvan de bovenkant is afgeschuind naar een van de hoeken. Binnen de zwarte rand van het bovenvlak is een spiegel aangebracht. Boven de spiegel zweven drie bronzen esdoornbladeren (maple leaves), het nationale symbool van Canada. In de rand van het bovenvlak is de tekst VOOR VREDE EN VRIJHEID in vier talen aangebracht: Nederlands, Frans, Engels en Latijn. Op een van de zijkanten staan onder andere de namen van drie omgekomen Canadese militairen. Op een andere zijde staan het type en het registratienummer van het vliegtuig en de datum.

Het monument is zo geplaatst dat het hoogste hoekpunt wijst in de richting van de plaats, twee kilometer verderop, waar het vliegtuig neerstortte. Het beeld staat in een bed van wit grind. Dit witte veld wordt aan twee zijden geflankeerd door stroken met rode stenen waartussen tevens rode lage struikjes zijn neergezet: het wit en rood uit de vlag van Canada.

In het monument worden enkele delen van het wrak bewaard. De bronzen maple leave-bladeren zijn op pinnen bevestigd en hangen boven de stalen spiegelplaat. De voorbij trekkende wolken zijn erin zichtbaar: de lucht en wolken, het domein van vliegtuigen met hun bemanningen.

Details monument

Langs de vier zijden van het spiegelende vlak staat in vier talen (Nederlands, Engels, Frans en Latijn) de tekst:

VOOR VREDE EN VRIJHEID

FOR PEACE AND FREEDOM

POUR LA PAX ET LA LIBERTÉ

PRO PACE ET LIBERTATE

De tekst op de linkerzijde luidt:

JOSPEH WHITE

ROBERT MOULTON

ADRIEN THIBAUDEAU

ROYAL CANADIAN AIRFORCE

De tekst op de rechterzijde luidt:

5 MEI 1943

VICKERS WELLINGTON

HE727 NA-K

De tekst op de linkerachterzijde:

Edwin Merks – 2003

---

In samenhang met dit monument …

1. De graven van drie Canadese bemanningsleden van de Vickers Wellington, hiernaast op op het kerkhof van de NH kerk (zie onderaan).
Halverwege naar de plaats van het ongeluk:
2. Het Robert Moultonpad, het wandelpad over de spoordijk naar de piloot vernoemd (april 2019).
Nabij de plaats van het ongeluk:
3. De Gedenkzuil (nummer 4)
4. Het Monument Bristol Hercules XVI-motor

Meer lezen …

In de Proosdijkoerier, uitgave van de Historische Vereniging De Proosdijlanden, drie artikelen van Jan Rouwenhorst (1996 nr 4 / 2003 nrs 3 en 4): Over het ongeluk op 5 mei 1943 (blz 23-24),  over de twee overlevenden: radiotelegrafist Howard H. Hoddinott (blz. 77-78)  en  navigator Gordon C. Carter  (blz 107-109).

---

 

kunstenaar
naam	Edwin Merks
geboortejaar
geboorteplaats
woonplaats
website	Bestaat niet meer, de kunstenaar is geëmigreerd
object
titel	Monument voor omgekomen Canadese Militairen
bijnaam	Vickersmonument
onthulling / ingebruikneming	29 maart 2003 – Het monument is onthuld door burgemeester Marianne Burgman en Zijne Excellentie Serge April, ambassadeur van Canada. Voorafgaand werden bij de graven van de gesneuvelde bemanningsleden op het kerkhof achter de N.H. Kerk kransen gelegd.
budget / begroting / kosten
formaat	Basis 105 (vierkant), oplopende bovenvlak 127 (vierkant). Hoogte oplopend van 38h (voor), 86h (midden) tot 130h (achter). Spiegelend vlak  105 (vierkant). Esdoornblad 70b x 80h
technieken
materialen	Impala graniet, brons (esdoornbladeren en letters op het bovenvlak), gepolijst staal (spiegel).
uitvoering
omschrijving	Een zwart natuurstenen gedenksteen, waarvan de bovenzijde schuin afloopt. Op de bovenzijde is een spiegelend vlak aangebracht met daarop drie esdoornbladeren (maple leaf). De maple leaf is het nationale symbool van Canada (en komt ook voor in de vlag van Canada). Het monument staat in een bed van wit grind afgebakend met rode banden: de kleuren uit de vlag van Canada. In het monument worden enkele delen van het wrak bewaard.
locatie
soort locatie
adres	Stationsweg nabij 15
plaats	Wilnis
opdrachtgever/opdracht
opdrachtgever	Gemeente De Ronde Venen
soort opdrachtgever	Gemeentelijke overheid
soort opdracht

Geraadpleegde informatie: website Oorlogsmonumenten: monument.

Samenvatting geschiedenis

De afbeeldingen onder komen van de website van de kunstenaar “www.edwinmerks.nl”  (maar deze website bestaat niet meer, de kunstenaar is geëmigreerd).

De Vickers Wellington was na een bombardement op Dortmund op terugweg naar de thuisbasis in Engeland. Twee geallieerde militairen (de Engelse radiotelegrafist sgt. Harvey Hoddinot en de Canadese navigator sgt. Gordon Charles Carter) hebben tijdig het vliegtuig met behulp van een parachute kunnen verlaten. Zij zijn later aan de bezetter overgedragen en in krijgsgevangenschap gesteld. Zij hebben de oorlog overleefd. Piloot Moulton, die tevergeefs heeft geprobeerd een landing te maken, kwam hierbij om het leven. Twee andere bemanningsleden waren al tijdens de beschieting door de nachtjager gesneuveld. Een deel van de stoffelijke resten van Moulton werd met toestemming van de bezetter met militaire eer begraven op de N.H. begraafplaats (rechts van het monument).

Thibaudau en White werden gevonden tijdens de berging van september 2002. Ook werden er stoffelijke resten van Moulton gevonden die in 1943 in het wrak waren achtergebleven. Moulton werd herbegraven samen met Thibaudau en White op 27 november 2002. Een grote plechtigheid met militaire eer met een laatste groet door vier vliegtuigen van de Koninklijke Luchtmacht.

---

---

Begrafenis Robert Moulton op 6 mei 1943, 19.00 uur

Bron foto’s: collectie Piet Kroon. Tekening en toelichting: Aales van Leeuwen.

Er zijn twee foto’s van de begrafenis gemaakt door Tonny van Soest, later predikant geweest, broer van Herman W. van Soest, allebei woonden toen nog thuis. De begrafenis gebeurde volgens mijn oudere broers Thijs en Jan van Leeuwen, toen 10 en 7 jaar,  ’s avonds om 7.00 uur.

Aales van Leeuwen heeft op eigen initiatief een situatie tekening gemaakt.  NB. Realiseer dat de Stationsstraat toen ter tijd doorliep naar het spoorwegstation Wilnis in de polder. In deze tekening is de fotohoek van de twee historische foto’s aangegeven (HB).

Informatie van Herman van Soest/Floor Groenendijk:  J.T. van Vliet was hoofd van de plaatselijke luchtbeschermingsdienst en koster en beheerder van het N.H. kerkhof. Het lukte hem om Robert Moulton een begrafenis met militaire eer te geven. Twee Duitse soldaten vuurden saluutschoten af en het “Onze Vader” werd gebeden een Duitse officier. Het geldende samenscholingsverbod verhinderde niet dat het kerkhof vol stond met mensen.

Klik op de afbeeldingen voor een vergroting.

Jaarlijks op 4 mei

Na de ceremonie bij het Verzetsmonument bij het voormalige gemeentehuis van Wilnis gaan allen in defilé naar het kerkhof. De Canadese vlag wappert aan de speciale vlaggenmast achter de graven. Er worden kransen gelegd en de aanwezigen zingen het Canadese volkslied begeleid door een muziekkorps.

5 mei 2020 – 75 jaar Vrijheid

Door de COVID-19 (corona) crisis was het hulde betoon in zeer kleine kring op 4 mei 2020. Hier de foto’s op de dag er na.

Terug

---

Beeld “Vrijwilliger van het jaar Gemeente De Ronde Venen”

Edwin Merks was ook de ontwerper van het beeld dat de Vrijwilliger van het jaar ontving. Voor het eerst werd deze op 6 november 2007 uitgereikt en daarna nog enkele jaren.

Het is een cirkelvormig beeld (foto) met vanuit de rand handen die zich uitstrekken naar het middelpunt, naar elkaar. Het vrijwilligerswerk symbolisch uitgebeeld door gevende en de ontvangende handen

In de buurt

Irenebank
De Ontmoeting