Stationsstraat nabij 15, Wilnis
Dit monument is opgericht na de berging, in 2002, van een bommenwerper die op 5 mei 1943 neerstortte in een weiland, twee kilometer van de plaats van het monument. Bij de berging van de Vickers Wellington werden de stoffelijke resten van twee Canadese bemanningsleden gevonden. Een derde bemanningslid lag al sinds 1943 begraven op de begraafplaats achter de kerk, waarvan de ingang naast het monument is. De drie mannen, Robert Moulton, Joseph Thibaudeau en Joseph White, rusten nu achter elkaar op het kerkhof.
Het monument is een kubus van zwarte natuursteen, waarvan de bovenkant is afgeschuind naar een van de hoeken. Binnen de zwarte rand van het bovenvlak is een spiegel aangebracht. Boven de spiegel zweven drie bronzen esdoornbladeren (maple leaves), het nationale symbool van Canada. In de rand van het bovenvlak is de tekst VOOR VREDE EN VRIJHEID in vier talen aangebracht: Nederlands, Frans, Engels en Latijn. Op een van de zijkanten staan onder andere de namen van drie omgekomen Canadese militairen. Op een andere zijde staan het type en het registratienummer van het vliegtuig en de datum.
Het monument is zo geplaatst dat het hoogste hoekpunt wijst in de richting van de plaats, twee kilometer verderop, waar het vliegtuig neerstortte. Het beeld staat in een bed van wit grind. Dit witte veld wordt aan twee zijden geflankeerd door stroken met rode stenen waartussen tevens rode lage struikjes zijn neergezet: het wit en rood uit de vlag van Canada.
Wrakstukken in monument
In het monument worden enkele delen van het wrak bewaard. De bronzen maple leave-bladeren zijn op pinnen bevestigd en hangen boven de stalen spiegelplaat. De voorbij trekkende wolken zijn erin zichtbaar: de lucht en wolken, het domein van vliegtuigen met hun bemanningen.
Details monument
Langs de vier zijden van het spiegelende vlak staat in vier talen (Nederlands, Engels, Frans en Latijn) de tekst:
VOOR VREDE EN VRIJHEID
FOR PEACE AND FREEDOM
POUR LA PAX ET LA LIBERTÉ
PRO PACE ET LIBERTATE
De tekst op de linkerzijde luidt:
JOSPEH WHITE
ROBERT MOULTON
ADRIEN THIBAUDEAU
ROYAL CANADIAN AIRFORCE
De tekst op de rechterzijde luidt:
5 MEI 1943
VICKERS WELLINGTON
HE727 NA-K
De tekst op de linkerachterzijde:
Edwin Merks – 2003
In samenhang met dit monument …
Nabij de plaats waar de Vickers Wellington is neergestort is op 6 november 2018 een Gedenkzuil (4) geplaatst en op 26 september 2019 de Bristol Hercules XVI-motor.
Verder is in april 2019 een gedeelte van het wandelpad over de spoordijk naar de piloot vernoemd, zie onder.
| kunstenaar | |
| naam | Edwin Merks |
| geboortejaar | |
| geboorteplaats | |
| woonplaats | |
| website | Bestaat niet meer, de kunstenaar is geëmigreerd |
| object | |
| titel | Monument voor omgekomen Canadese Militairen |
| bijnaam | Vickersmonument |
| onthulling / ingebruikneming | 29 maart 2003 – Het monument is onthuld door burgemeester Marianne Burgman en Zijne Excellentie Serge April, ambassadeur van Canada. Voorafgaand werden bij de graven van de gesneuvelde bemanningsleden op het kerkhof achter de N.H. Kerk kransen gelegd. |
| budget / begroting / kosten | |
| formaat | Basis 105 (vierkant), oplopende bovenvlak 127 (vierkant). Hoogte oplopend van 38h (voor), 86h (midden) tot 130h (achter). Spiegelend vlak 105 (vierkant). Esdoornblad 70b x 80h |
| technieken | |
| materialen | Impala graniet, brons (esdoornbladeren en letters op het bovenvlak), gepolijst staal (spiegel). |
| uitvoering | |
| omschrijving | Een zwart natuurstenen gedenksteen, waarvan de bovenzijde schuin afloopt. Op de bovenzijde is een spiegelend vlak aangebracht met daarop drie esdoornbladeren (maple leaf). De maple leaf is het nationale symbool van Canada (en komt ook voor in de vlag van Canada). Het monument staat in een bed van wit grind afgebakend met rode banden: de kleuren uit de vlag van Canada.
In het monument worden enkele delen van het wrak bewaard. |
| locatie | |
| soort locatie | |
| adres | Stationsweg nabij 15 |
| plaats | Wilnis |
| opdrachtgever/opdracht | |
| opdrachtgever | Gemeente De Ronde Venen |
| soort opdrachtgever | Gemeentelijke overheid |
| soort opdracht | |
Edwin Merks
Geraadpleegde informatie: website Oorlogsmonumenten: monument.
Samenvatting geschiedenis
De afbeeldingen onder (behalve van het Robert Moultonpad) komen van de website van de kunstenaar “www.edwinmerks.nl” (maar deze website bestaat niet meer, de kunstenaar is geëmigreerd).
De Vickers Wellington was na een bombardement op Dortmund op terugweg naar de thuisbasis in Engeland. Twee geallieerde militairen (de Engelse radiotelegrafist sgt. Harvey Hoddinot en de Canadese navigator sgt. Gordon Charles Carter) hebben tijdig het vliegtuig met behulp van een parachute kunnen verlaten. Zij zijn later aan de bezetter overgedragen en in krijgsgevangenschap gesteld. Zij hebben de oorlog overleefd. Piloot Moulton, die tevergeefs heeft geprobeerd een landing te maken, kwam hierbij om het leven. Twee andere bemanningsleden waren al tijdens de beschieting door de nachtjager gesneuveld. Een deel van de stoffelijke resten van Moulton werd met toestemming van de bezetter met militaire eer begraven op de N.H. begraafplaats (rechts van het monument).
Thibaudau en White werden gevonden tijdens de berging van september 2002. Ook werden er stoffelijke resten van Moulton gevonden die in 1943 in het wrak waren achtergebleven. Moulton werd herbegraven samen met Thibaudau en White op 27 november 2002. Een grote plechtigheid met militaire eer met een laatste groet door vier vliegtuigen van de Koninklijke Luchtmacht.
Joseph White
Joseph Adrien E. Thibaudeau
Robert Moulton
Robert Moultonpad
Klik op de foto voor een vergroting.
Het gedeelte van het spoorwegtraject dat in de voormalige gemeente Wilnis lag, is vernoemd naar de piloot van de Vickers Wellinton. Op 29 april 2019 onthulde de Canadese ambassadeur in Nederland, Sabine Nölke, en burgemeester Maarten Divendal het naam- en informatiebord (versie april 2019) van het Robert Moultonpad.
Het pad loopt van de Veenweg tot aan Voorbancken in Vinkeveen en is ong. 2 km lang. De Canadese piloot kwam in 1943 om het leven toen hij met zijn Vickers Wellington bommenwerper boven Wilnis werd neergeschoten.
Het pad ligt halverwege dit Monument in Wilnis-dorp en de Gedenkzuil (4) Vickers Wellington en het Monument Bristol Hercules XVI-motor de ingang van de parkeerplaats bij de rotonde verderop noordwaarts.
Informatiebord (versie augustus 2019) van het Robert Moultonpad. Klik op de afbeelding voor een vergroting van de tekst.. Opmerking: de Gedenkzuil en de motor staan verderop (pijl).
Een Vickers-Wellington bommenwerper
De vlucht op 4 en 5 mei 1943.
Iets ten noordwesten van de rotonde in de N212 / Mijdrechtse Dwarsweg (achter de parkeerplaats) is de bommenwerper neergestort. Aan de verhoging in het weiland (naast het fietspad langs de N212) is de plaats nog te herkennen. Op 6 november 2018 is links van de ingang van de parkeerplaats een Gedenkzuil geplaatst.
Jaarlijks 4 mei
Na de ceremonie bij het Verzetsmonument bij het voormalige gemeentehuis van Wilnis gaan allen in defilé naar het kerkhof. De Canadese vlag wappert aan de speciale vlaggenmast achter de graven. Er worden kransen gelegd en de aanwezigen zingen het Canadese volkslied begeleid door een muziekkorps.
Beeld “Vrijwilliger van het jaar Gemeente De Ronde Venen”
Edwin Merks was ook de ontwerper van het beeld dat de Vrijwilliger van het jaar ontving. Voor het eerst werd deze op 6 november 2007 uitgereikt en daarna nog enkele jaren.
Het is een cirkelvormig beeld (foto) met vanuit de rand handen die zich uitstrekken naar het middelpunt, naar elkaar. Het vrijwilligerswerk symbolisch uitgebeeld door gevende en de ontvangende handen